Apteshane

Apteshane

Devam edelim aynı doğrultuda Derleme Dergisi’ni taramaya. Apteshane’yi ifade eden sözcükler: Abiriz-abrez (Kr). Aç çardak, helâ (Or). Avruz,  lâzımlık, oturak (Ba, Brs, İst, Sv, Ky, Yz, Ed). Apana (Brd). Artçardak (Or).

Ayvat (Gr). Çahtana (Kn-Karaçay aşireti). Çeşme (Ar, Md, Gaz, Kn). Gez (Dz). Gezinti (Ada). Gezme (Rz). Gola (Sm). Güllük (Bo). Gadem tana (El). “Kadem”, Farisî “ayak” olup işbu Gadem tana, apteshane karşılığı “ayak yolu”nun bir bozması mı?… Ganere (Dz). Ganara (Ks, Sm, Nğ, Ada); kanara-kanare (Kc, Zn, Ks, Çr, Sm, Ama, To, Mr, Nğ, Kn, Ada, İç, Uş, Brd, Dz, Mn, Çkl, Kü, İst), mezbaha karşılığındadır… Kul-kula (Sn, Ks). Oturak (Sv); lâzımlık (birçok yörede). Pöşmük (Ml). Suva (Sm). Taşra-taşura (Nğ).

Anadolu’da çok yerde, apteshanenin evin, hiç değilse içinde yaşanan bölümlerin dışında bulunduğunu görmüştük (Resim 112 ve 113). Bu keyfiyeti Artçardak, Taşra-taşura sözcükleri aynen ifade ediyor. Gerçekten Resim 112’de, solda görülüyor “Artçardak”. Resim 113’de de, apteshane, “taşra”da bulunuyor (okla gösterilen). Çamardı’nın, Toroslar üzerinde bulunan, kışların sert geçtiği bir ilçe olduğu ve fotoğrafın çekildiği tarihte henüz elektriğe kavuşmamış bulunduğu düşünülünce yaşamın, kentlilere göre, ayrı bir “teknik” gerektirdiği farkedilir. Malatya’da da rastladığımız, kısmen hımış, kısmen bağdadi evde yine “artçardak” görülüyor (Resim 114). DLT’de apteshane çumuşluk diye adlandırılmış (I/503). Günümüzde apteshane karşılığında kullanılan “helâ” da Arapça “halâ = boşluk”tan galattır.

( * ) Site yönetimi tarafından eklenen başlık, bağlantı ve içerikler – bu içerikler kitabın orjinalinde yoktur okuma kolaylığı için site yönetimi tarafından eklenmiştir.